Türkiye Sakatlar Derneği Zonguldak Şube Başkanı Hüseyin Şirin, Engellilerin Engelli Kimlik Kartlarının artık geniş kapsamlı kullanılacağını bildirdi.
Şirin, yaptığı açıklamada, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın (16 Ekim 2025) duyurduğu kararın, engelli bireylerin toplu taşıma hakkını genişleten bir düzenleme olduğunu belirtti.
Şirin, temel yasal dayanaklara göre 4736 Sayılı Kanunun Engelli bireylerin (%40 ve üzeri engel oranı belgelenenler) şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını zorunlu kıldığını hatırlatarak, bunun, demiryolları, denizyolları ve belediyelere ait kara/deniz toplu taşıma araçlarını kapsadığını (taksi, dolmuş, turistik servis hariç) söyledi.
Şirin, İl genelinde son zamanda engelli bireyler ile toplu taşıma araçlarında yaşanan sorunlara Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın (16 Ekim 2025) duyurduğu karar ile son noktayı koyarak, engelli bireylerin toplu taşıma hakkını genişleten bu düzenlemeyi kamuoyu ile paylaştı.
Şirin açıklamasında şunları ifade etti:
“Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın (16 Ekim 2025) duyurduğu karar, engelli bireylerin toplu taşıma hakkını genişleten bir düzenleme. Bu, esasen Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği ’nde (4 Mart 2014, Resmi Gazete Sayı: 28931) yapılan güncellemeyle hayata geçirildi ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ‘un 1. maddesinin 8. fıkrasına dayanıyor. Yönetmelik, 12 Temmuz 2013’te kanunda eklenen ücretsiz seyahat hükmünün usul ve esaslarını belirliyor.
Temel Yasal Dayanaklar:
• 4736 Sayılı Kanun: Engelli bireylerin (%40 ve üzeri engel oranı belgelenenler) şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını zorunlu kılıyor. Bu, demiryolları, denizyolları ve belediyelere ait kara/deniz toplu taşıma araçlarını kapsıyor (taksi, dolmuş, turistik servis hariç).
• Engelli Bireylere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik (19 Temmuz 2008, Resmi Gazete Sayı: 26941, güncellenmiş hali 2025’te yayımlandı): Engelli kimlik kartının basımını, içeriğini ve haklarını düzenliyor. Kart, TC kimlik no, ad-soyad, engel derecesi (“Ağır engelli” ibaresi varsa refakatçi hakkı) ve fotoğraf içeriyor.
Kararın Getirdiği Yenilikler ve Detaylar:
• Ulusal Geçerlilik: Artık engelli kimlik kartı, yerel belediye kartı (örneğin Afyonkart) olmadan tüm Türkiye’de geçerli. Önceki uygulamada yerel kart zorunluydu; bu engel kalktı, seyahat hakkı herhangi bir gerekçeyle reddedilemez (Yönetmelik Madde 6).
• Kapsam:
• Şehir içi: Belediye otobüsleri, metro, tramvay, Marmaray, deniz seferleri (ücretsiz).
• Şehirlerarası: TCDD trenleri (YHT dâhil, ücretsiz); şehirlerarası otobüslerde %50 indirim (refakatçi yok.
• Ağır engelliler (%80+ veya “Özel Koşul Gereksinimi Vardır” ibaresi): Bir refakatçiyle birlikte ücretsiz (kartta “Ulaşımda Refakatçi Hakkı Vardır” ibaresi zorunlu).
• Başvuru ve Kullanım : Kartı Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü veya Sosyal Hizmet Merkezleri’nden alın (2 fotoğraf, nüfus cüzdanı, sağlık raporu ile). Yurt dışı kartlar apostil onaylı tanıtılarak geçerli kılınabilir. Seyahat sırasında sadece kartı ibraz etmek yeterli.
Engelliler bu haklarını kullanırken bir zorlukla karşılaşırsalar cezai müeyyideler uygulanıyor
• Ücretsiz hakkı engelleyenlere, mülki idare amiri tarafından araç tarifesinin 50 tam bilet bedeli kadar idari para cezası kesiliyor (Yönetmelik Madde 12). Kart sahteciliği TCK’ya göre cezalandırılıyor.”
