Zonguldak Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Hasan Kahveci, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulacak olan Vergi Tasarısı ve Vergi Cezaları hakkında açıklama yaptı.
Zonguldak Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası(ZSMMM) Yönetim Kurulu Adına Oda Başkanı Hasan Kahveci tarafından yapılan açıklama şöyle:
“Zonguldak Mali Müşavirler Odası olarak; Yakın Zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak olan Vergi Tasarısı ve Vergi Cezaları hakkında Nihai taslağın oluşturulması sürecine katkı sağlaması amacıyla sunulan ve tarafımızca dikkat çeken bazı önemli konu başlıkları hakkındaki görüşlerimiz aşağıda sunulmuştur.
1- Asgari Kurumlar Vergisi/ Asgari Gelir Vergisi Önerisine İlişkin Değerlendirmelerimiz:
Özellikle uluslararası alanda pek çok ülkede faaliyetleri olan büyük ölçekli yabancı kuruluşlar için OECD düzenlemelerinde de ön plana çıkan Asgari Kurumlar Vergisi uygulaması getirilmesini uygun bulduğumuzu belirtmek isteriz. Zira faaliyette bulunulan ülkeden olan kazançların daha düşük kazanç sağlanan diğer ülkelere kaydırılması suretiyle vergi aşındırmasına yol açılabileceği malum olup uluslararası normlara da uyum sağlamak amacıyla bu nev'i bir düzenleme yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir.
Ancak, çok uluslu şirketler dışında kalan ve ülkemizde mükellefiyeti bulunan yerel kurum ve şahıslar için de getirilmesi önerilen, Asgari Gelir/Kurumlar Vergisi uygulamasının ise Anayasamızın 73'üncü maddesinde yer verilen "mali gücüne göre vergi ödeme yükümlülüğü" ilkesine aykırı olduğunu ve kazanç vergilerinin gerçek kişi veya kurumların "Safi Kazanç/İratlar üzerinden vergileme" ilkesini de zedeleyeceğini değerlendirmekteyiz. Malumlarınız olduğu üzere, kazanç bulunmazsa dahi asgari gelir veya kurumlar vergisini öngören "Hayat Standardı Esası" ve "Götürü Usulde Vergilendirme" uygulamaları modern vergicilik anlayışı ile de örtüşmediği gerekçeleri ile yıllar önce (1999 yılında) vergi sistemimizden çıkarılmıştır.
Bilindiği üzere, Beyan Esasına dayalı tüm vergi sistemlerinde, beyan edilen kazanç ve iratların doğruluğunun tespiti her zaman vergi idaresinin denetim birimlerince denetlenebilmesi yetki ve olanağı bulunmaktadır. Gerçek kazancı esas almayan, götürü bir anlayışla birey ve
kurumların iş hasılatları üzerinden ya da bu birey veya işletmelere yine vergi kanunları ile verilen istisna ve indirim hakları kullanılmadan önce bulunan kazançları üzerinden asgari bir vergi tutarı öngörmek ve bunu talep etmek, kanaatimizce vergilendirmede adaleti sağlamayacağı gibi vergi mükelleflerinin vergi idaresine karşı olan güvenini de önemli derecede zedeleyebilecektir. Bunu yanında, esasen bir teşvik uygulaması olarak da öngörülen pek çok vergi müessesesinin vergi mükelleflerine olan avantajları tamamen ortadan kalkmış olacaktır.
Bu durum, özellikle ülkemizin sunmuş olduğu vergisel bazı avantajları dikkate alarak yatırım yapan yerli ve yabancı şirketlerimizin ülkemize olan güvenini de olumsuz olarak etkileyecek, hukuki ihtilafların artmasına yol açabilecek ve asıl ihtiyacımız olan doğrudan sermaye yatırımlarının da başka ülkelere kaymasına yol açabilecektir. Bu nedenle, gerçek kazancın tespitine olanak verecek yeni ve reformist düzenlemelerin hayata geçirilmesinin birincil önceliğimiz olması gerektiğini ve bunu hali hazırda engelleyen unsurların bulunup bulunmadığını kapsamlı olarak değerlendirmek amacıyla ilgili paydaşların geniş katılımıyla oluşturulacak çalıştaylarda konuların enine boyuna tartışılıp değerlendirilmesi gerektiğini ve tüm paydaşların genel kabulü ile oluşturulacak düzenlemelerin hayata geçirilmesinin büyük önem arz ettiğini düşünüyoruz.
il-Vergi Cezalarının Artırılmasına Yönelik Düzenleme Önerilerine İlişkin Görüşlerimiz:
Vergi mevzuatımızda yer alan Özel Usulsüzlük ve Usulsüzlük cezalarının tamamına yakını ihlali yapan mükelleflere kesilmesine rağmen maalesef uygulamadaki alışkanlıklardan dolayı bu cezaların büyük çoğunluğunun, mükellefler tarafından muhasebe meslek mensuplarına ödetilmesi konusunda genel bir eğilim olduğu bilinmektedir.
Halihazırda sürekli artan iş yükü nedeniyle mesleğini gereği gibi yapmakta dahi zorlanan muhasebe meslek mensuplarımn, hizmet vermekte oldukları vergi mükelleflerine kesilen cezaların yüksek oranlarda artacak olması nedeniyle yaşadıkları sıkıntılar mesleğin yapılmasını neredeyse imkansız hale getirmektedir.
Özellikle uygulamada yaygın olarak karşılaşılan ve sonuçları muhasebe meslek mensuplarına doğrudan yansıyan ceza uygulamalarına ve bu ceza uygulamaları için kamuoyuna ilk yansıyan sunumlardan elde edilen bilgilere göre artırılması öngörülen yeni ceza tutarlarına aşağıda bazı örnek olarak verilmektedir.
Elektronik beyanname ve bilgi vermeme, defter ve belgelerle diğer kayıtları ibraz etmeme, mükerrer 242, 257, mükerrer 257 inci maddelerdeki yükümlülüklere uymamak ile muhtasar ve prim hizmet beyannamesine ilişkin zorunluluklara
uymamak (Birinci sınıf tüccar-serbest meslek erbabı 11.800 TL den 30.000 TL ye; İkinci sınıf tüccar, defter tutan çiftçi, basit usul 5.800 TL den 15.000 TL ye ve bunların dışında kalanlar 3.000 TL den 7.500 TL ye artırılması öngörülmekte ve yapılan ceza artış oranı yaklaşık %150 oranına tekabül ederek, mevcuttaki ceza tutarları 2,5 katına ulaşmaktadır.)
Aracı hizmet sağlayıcılara ilişkin bildirim, bilgi, muhafaza ve ibraz zorunluluğuna uymama -bildirilmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirilen her bir alım, satım, kiralama, ilan ve reklama konu mal ve hizmete ilişkin bilgi için- (Birinci sınıf tüccar-serbest meslek erbabı 59.000 TL den 30.000 TL ye ve İkinci sınıf tüccar, defter tutan çiftçi, basit usul 29.000 TL den 15.000 TL ye indirilmesi; bunların dışında kalanlar 6.000 TL den 7.500 TL ye artırılması ve üst sınır 10.000.000 TL olarak belirlenmesi öngörülmüştür.)
Gerçek faydalanıcı bilgisine ilişkin yükümlülüklere uymama - uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi hükümlerince istenen bilgileri vermeme- (35.40Ö TL den 90.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı yaklaşık 3 katına artırılmaktadır.)
Muhasebe standartlarına uymama (40.000 TL'den 100.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı yaklaşık 2,5 katına artırılmaktadır.)
Tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması (Sermaye şirketleri için olan ceza tutarı 1.100 TL'den 20.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı vak/aşık 20 katına artırılmaktadır.)
Defter kayıtlarının ve ilgili vesikaların noksan, usulsüz veya karışık olması (SERBEST MESLEK ERBABI 660 TL'den 1O.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı vak/aşık 16 katma artırılmaktadır.)
Tasdiki mecburi defterlerden herhangi birini 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirenler (BİRİNCİ SINIF TÜCCAR 660 TL den 1O.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı yaklaşık 16 katına artırılmaktadır.)
Tasdiki mecburi defterlerden herhangi birini süresinden sonra 1 ay içerisinde tasdik ettirenler (İKİNCİ SINIF TÜCCAR 150 TL'den 3.500 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı vak/aşık 23 katına artırılmaktadır.)
Vergi beyanname, bildirim, evrak, vesika ve eklerine ilişkin şekil, muhteviyat hükümlerine uyulmaması (SERMAYE ŞİRKETLERİ 580 TL'den 10.000 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı vak/aşık 18 katına artırılmaktadır.)
Bazı evrak ve vesikaların bulunmaması veya ibraz edilmemesi (İKİNCİ SINIF TÜCCAR 150 TL den 3.500 TL ye artırılması öngörülerek mevcut ceza tutarı yaklaşık 23 katına artırılmaktadır.)
Bu örneklerden de görüleceği üzere cezalarda aşırı ve çok ciddi artışlar öngörülmektedir. Belirtilen bu cezalar dahil vergi sistemimizde yer alan usule ilişkin cezaların, kamıni muhatabı vergi mükellefleri olmakla birlikte yukarıda da beliıitiğimiz üzere çoğu zaman uygulamada bu ceza tutarlarına muhasebe meslek mensupları katlanmak zorunda kalmaktadır. Cezalardaki bu derece yüksek artışın, muhasebe meslek mensuplarını iş yapamaz hale getireceğini ve bu mesleği yürütme motivasyonlarını oldukça olumsuz derecede etkileyeceğini değerlendirmekteyiz.
111- Ticari Kazançlar ile Kurum Kazançlarının Unsuru Olan Bazı Ödemeler İçin Gelir veya Kurumlar Vergisi Tevkifatı Yapılması Önerisine İlişkin Görüşlerimiz:
Bilindiği üzere vergi sistemimizde ticari kazanç veya kurum kazancı niteliğinde olan sadece Yıllara Sari İnşaat ve Onarım işlerinde gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı öngörülmüştür.
Bu tevkifat düzenlemesinin temel amacı da yıllara sari inşaat ve onarım işinde kazancın tespiti bakımından öngörülmüş olan özel bir vergileme reiimine dayanmaktadır. Zira, yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde, bu işlerden elde edilen nihai kazanç işlerin bitimi ile hesaplanabildiğinden, işin devamı süresince (bu bazen uzun yıllar dahi sürebiliyor) vergi idaresine önden ve geçici mahiyette vergi ödenmesini sağlamak amacıyla "tevkifat" uygulaması kapsamına alınmıştır. Bunun dışında ticari kazançlardan veya kurum kazancından tevkifat yapılmasını öngören herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Tevkifat kapsamına alınan yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde tevkifat yoluyla zaten geçici mahiyette (ileride elde edilecek nihai kazanca göre hesaplanacak gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilecek olması hasebiyle) vergileme olduğundan işin devamı süresince aynca geçici vergi beyannamesi verilmesine de gerek görülmemiştir. Bir başka ifade ile ticari veya kurum kazancında yıllara sari işler için tevkifat usulü benimsenmiş ve geçici vergi beyannamesi verilmesine gerek görülmemiş olmakla birlikte, yıllara sari inşaat ve onarım işi dışında kalan diğer işlerde ise tevkifat sistemi öngörülmemiş bunun yerine geçici vergi beyannamesi yoluyla geçici vergi ödenmesi usulü benimsenmiştir. Hem geçici vergi hem de kazanç tevkifatı uygulamasının bir arada olduğu bir vergileme rejimi vergi sistemimizde bulunmamaktadır.
Bu nedenle, ticari kazanç elde eden gerçek kişiler ile kurum kazancı elde eden kurumlara yapılan ve KDV tevkifatına konu olan hizmetler nedeniyle yapılan ödemeler için gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı öngören düzenleme önerilerinin genel vergileme rejimi ve sistematiğimize uygun düşmediği göıüşümüzü paylaşmak isteriz.
Aynca tevkifat kapsamına alınması öngörülen, Denetim ve Danışmanlık hizmetleri vergi mükelleflerinin özellikle vergisel iş ve işlemlerinin vergi mevzuatına uyumunun sağlanması bakımından önemli katkılar sunması ve vergi kayıp ve kaçağını en başından azaltması, düzeltici etkiler yaratması nedeniyle tevkifat uygulaması kapsamında dikkate alınmaması gerektiğini önemle belirtmek isteriz.
iV-Beş Yıldan Fazla Devreden KDV'nin Vergi İncelemesi Yoluyla Gider veya Maliyet Yazılabilmesi Önerisine İlişkin Görüşlerimiz:
Bilindiği üzere, KDV uygulamasında; "katma değer"in vergilenmesi esas olup, bu amacı sağlamak üzere mükelleflerin mal ve hizmet alımları sırasında ödedikleri katma değer vergisinin, mal ve hizmet satışları nedeniyle hesapladıkları katma değer vergisinden mahsubu(indirilmesi) ve bu indirimden arta kalan hesaplanan KDV olması halinde bu tutarın vergi idaresine ödenmesi sistematiği (indirim mekanizması), KDV'nin en temel özelliklerindendir.
Ancak mükelleflerin satışını gerçekleştirdikleri mal ve hizmetlerin KDV oranının, alım sırasında ödedikleri KDV oranından düşük kaldığı ya da özellikle yatırım dönemi gibi işletmeye henüz geçilmeyen dönemlerde katlanılan KDV tutarları, bu mükellefler açısından, hesaplanan KDV'nin yetersizliği nedeniyle önemli finansal yükler oluşturmaktadır. KDV uygulamasında dolaylı bir vergi olması hasebiyle esasen nihai tüketici üzerinde kalması beklenen KDV tutan belirtilen nedenlerle üzerinde KDV yükü kalmaması gereken, taşıyıcı rolü olan vergi mükellefi üzerinde kalır hale gelmektedir. Bu mahsurun kaldırılması ve uzun yıllardır indirilemeyen KDV'nin işletmelerimiz üzerinde oluşturduğu finansman yükünün azaltılması ve işletmelerin nakit finansman ihtiyacının karşılanması amacıyla, devreden KDV tutarının mükellefe iadesine ilişkin olarak gerek iş dünyası gerekse mali camia tarafından uzunca bir süre tartışılmış ve konuya ilişkin olarak 7104 sayılı Kanun'la 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nda yapılan değişiklik ile çözüm geti rilrnişti r.
İlgili kanuni düzenleme ile Hazine ve Maliye Bakanlığı,
3568 Sayılı Kanun kapsamında yetki almış serbest muhasebeci mali müşavirlere, beyannamelerini imzaladıkları dönem ve mükelleflerle sınırlı olmak kaydıyla, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında yapılacak iadeye dayanak teşkil edecek rapor düzenlettirmeye,
Bu kapsamda rapor düzenleyecek Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerde aranacak nitelik ve şartlar ile rapor düzenlenebilecek iade türlerini ve azami iade tutarlarını tespit etmeye,
Rapor düzenleme yetkisini, belirleyeceği usul ve esaslara göre yapılan eğitimlere katılma ve başarılı olma şartına bağlamaya ve
Uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.
Getirilen kanuni düzenleme ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler, iadeye ilişkin düzenledikleri raporların doğru olmasından sorumlu tutulmakta ve düzenledikleri raporun doğru olmaması halinde, rapor kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları hüküm altına alınmıştır.
Bu tespitlerimiz çerçevesinde; yeni taslak ile hayata geçirilmesi planlanan "beş yıldan fazla devreden KDV'rıin vergi incelemesi sonucuna göre gider veya maliyet olarak dikkate alınabilmesi" önerisinin aşağıdaki gerekçelerimiz ile katılmadığımızı mevcut yasal ve idari düzenlemeler içinde söz konusu sorunun (devreden kdv'nin işletmelerimiz açısından oluşturduğu finansman yükü sorunu) zaten çözümünün mümkün bulunduğunu belirtmek isteriz:
Öngörülen 5 yıllık süre oldukça uzun bir süredir. Birliğimizce de araştırıldığı ve ortaya konulduğu üzere İngiltere de her aylık dönemde devreden KDV tutarı mükellef üzerinde yük kalmayacak şekilde iade mekanizması bulunmaktadır. Ülkemizde de uzun bir dönem beklemeye gerek kalmadan ve aylık dönemler halinde gerekli vergi güvenlik ve müteselsil sorumluluk mekanizmaları da işletilerek devreden KDV nin aylık dönemler halinde iadesine olanak sağlanmalıdır.
Sadece vergi incelemesi şartına bağlanmadan, hali hazırda zaten kanuni olarak rapor düzenleme yetkisi bulunan Yeminli Mali Müşavirlerin ve 3568 sayılı Kanunda 7104 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler sonrasında rapor düzenleme yetkisi tanınan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin müteselsil sorumlulukları altında gerekli denetim-inceleme ve rapor düzenlemesi yoluyla da devreden KDV'rıin iadesine imkan sağlanmalıdır.
Devreden KDV tutarının gider veya maliyet olarak dikkate alınmasını sağlamak esasen katlanılan vergi finansman yükünün sadece % 25 lik kısmının vergi yoluyla iade alınmasına (ya da daha az gelir veya kurumlar vergisi ödenmesine) imkan sağlayacak olup, halen fazla ödenmiş olan KDV tutarının % 75 lik kısmının mükellef üzerinde finansman yükü olarak kalmasına devam edecektir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere, KDV de indirim mekanizmasında ödenen vergi tutarı, hesaplanan vergi tutarından tenzil edilmesi öngörülmektedir. Bu nedenle getirilecek düzenlemede, devreden KDV tutarının gider veya maliyet olarak dikkate alınması imkânı yerine hesaplanan Gelir veya Kurumlar vergisinden doğrudan tenzil imkânı verilmesi şekline dönüştürülmelidir. Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Zonguldak ZSMMM Odası
Yönetim Kurulu Adına,
Oda Başkanı
Hasan Kahveci”
